Maak kennis met Li Karlsén, Zweedse vrijduikster, piratenachtervolgster en oceaanliefhebster
Vrijduiksensatie Li Karslén duikt nu dan wel naar de diepten van de oceaan, maar ooit waren haar ogen de andere kant op gericht, richting de hemel. Hoewel overmacht haar met beide benen op de grond hield, heeft het bij de Zweedse nooit aan ambitie en vastberadenheid ontbroken.
Als tiener droomde Li ervan om gevechtspilote te worden bij de Zweedse luchtmacht, maar twee weken voor haar examen kreeg ze een afschuwelijk auto-ongeluk. Ze verloor haar beste vriendin en zou nooit meer kunnen lopen. De artsen vertelden haar dat ze geluk had gehad dat ze nog leefde, maar Li was vastberaden om niet alleen te herstellen, maar ook om zodanig fit te geraken dat ze op uitzending zou kunnen naar Afghanistan. Toen ze op haar tweeëntwintigste zes maanden in het ziekenhuis had gelegen en drie jaar lang had gerevalideerd, kreeg ze eindelijk groen licht om naar het buitenland te vertrekken.
In de loop van vijftien jaar klom ze op tot gezagvoerder bij het hoofdkwartier van de Zweedse luchtmacht, voltooide ze meerdere missies in het buitenland én haalde ze twee bachelorsdiploma’s.
Ze besloot om het achternazitten van de Taliban in Afghanistan in te ruilen voor het achtervolgen van piraten in de Golf van Aden, waar haar liefde voor de oceaan werd bezegeld. Gedurende haar plaatsing op een Zweeds slagschip zag ze soms wekenlang niets anders dan oneindig veel water.
Het was pas in 2017 dat ze kennismaakte met het vrijduiken. Li wilde niet alleen maar op het strand liggen tijdens een bezoek aan haar broer in Thailand. Omwille van haar angst voor diepe wateren zag ze af van een scubaduikles, maar in plaats van haar angsten te negeren, besloot ze uiteindelijk deel te nemen aan een cursus vrijduiken.
“Bij mijn eerste duik zaten de grootste barrières tussen mijn oren,” herinnert Li zich. “Nadat ik mijn ego had achtergelaten op het strand, ontdekte ik dat vrijduiken de meest geweldige sensatie is die er is. Toen realiseerde ik me dat dit dé sport voor mij was.”
Li merkte op dat al het rumoer en alle verwachtingen, de onrust in haar hoofd, boven water achterbleef terwijl zij onder de golven dook. “Onder water zijn, zelf mijn adem inhouden: het was de meest helende ervaring die ik in jaren had meegemaakt.”
Haar nieuwe passie bracht haar naar de meest pittoreske duikplekken ter wereld, waaronder het Indonesische Gili Trawangan. Ze kwam daar aan in de zomer van 2018, net voordat een aardbeving van 6,9 op de schaal van Richter het kleine eiland opschudde. De infrastructuur lag overhoop, voedsel en water waren schaars, en de meeste mensen vluchtten in een paniektoestand. Li en een kleine groep duikers bleven. Ze hielpen de gewonden en ondersteunden de lokale gemeenschap zo goed als ze konden. Tot de pandemie keerde ze elk jaar terug naar het eiland.
Het was ook in de warme wateren rond Bali dat Li voor het eerst met eigen ogen de gevolgen van plastic aanschouwde.
“Schildpadden denken vaak dat plastic zakjes kwallen zijn,” legt Li uit. “Ik heb bij veel vrijetijdsduiken plastic zakjes weg moeten halen bij schildpadden die op het punt stonden ze op te eten. Het zijn ook niet alleen de schildpadden; ook vissen, mantaroggen en zelfs haaien kunnen erin verstrikt raken. Het is verschrikkelijk om te zien. Plastic doodt levens; ik heb dat met eigen ogen gezien.”
In een poging het milieu te beschermen, hanteren scubaduikers het motto dat ze niets anders mogen achterlaten dan bubbels.
“Vrijduikers laten niet eens bubbels achter,” voegt Li glimlachend toe.
Haar liefde voor de oceaan deed haar nadenken over hoe haar besluiten uit het water van invloed waren op de wereld om haar heen. Ze stapte over op een plantaardig dieet en is onlangs ook overgestapt van traditionele vloeibare shampoo en zeep naar Beauty Disrupted’s plasticvrije haarproducten en beauty bars.
“Ik wilde iets doen aan het verontrustende feit dat er elk jaar 80 miljard plastic shampoo- en conditionerflessen worden weggegooid,” zegt Li. “Van die flessen worden er maar een heel klein aantal gerecycled. Vele komen terecht in onze oceanen.”
Li voelde zich aangetrokken tot Beauty Disrupted’s holistische aanpak en hoogwaardige producten. Het bedrijf is vastbesloten om de beste haarverzorgings- en schoonheidsproducten te maken, zonder gebruik te maken van plastic of agressieve ingrediënten. Ze doneren ook 20% van hun winst aan organisaties die de planeet beschermen en strijden tegen klimaatverandering.
“Ik ben vier tot vijf keer per week in het water, dus mijn haar zat altijd in de war van al het chloor en zout water,” deelt Li. “Dat is verleden tijd sinds ik de shampoo bars van Beauty Disrupted gebruik.”
Dankzij Li’s rigoureuze trainingsschema is ze snel opgeklommen in de wereld van het vrijduiken. In 2018 deed ze voor het eerst mee aan een wedstrijd, The Sabang International Freediving Competition in Indonesië. Ze won er goud als “Female Best CNF Newcomer” en behaalde een diepte van 42 meter. CNF staat voor ‘constant gewicht/zonder vinnen’. Vandaag de dag vrijduikt Karlsén tot 70 meter diep mét vinnen. Aan het wateroppervlak kan ze maar liefst 180 meter afleggen zonder adem te halen.
In 2019 opende de vrijduikster haar eigen vrijduikschool in Stockholm, genaamd Freedive Nordic. Ze geeft daar cursussen en workshops aan zowel kinderen als volwassenen. Op land hielp ze vrouwen te beschermen in conflictgebieden, als hoofd veiligheid bij een van ‘s werelds meest vooraanstaande vrouwenrechtenorganisaties, Kvinna till Kvinna (‘Van vrouw tot vrouw’).
Of ze nu in of uit het water is, Karlsén is een natuurfenomeen, vastberaden om onze fantastische planeet en haar inwoners te beschermen.
Karryn Miller is a native of Auckland, New Zealand, for whom “home” has also meant Tokyo, Hanoi, Mumbai, Seoul, and Washington, DC. As a hotel public relations consultant with a passion for travel, she has also published pieces in dozens of travel books, magazines, and newspapers around the world. Most recently, together with a global collective of mothers, she co-authored the book Mother Wild, and launched a series of wellness retreats. In 2021 Karryn relocated with her family to the second snowiest city in the world, Sapporo, on the island of Hokkaido in northern Japan.
Photos by Viggo Lundberg